Köpekerde Korku Davranışı
Korku, insanlar dahil tüm memeli hayvanlarda defans mekanizmasının parçası olan bir duygu durumudur. Tehlike söz konusu olduğunda korku davranışının reaksiyonuyla tehlikeden kaçınmak, uzaklaşmak hayat kurtarıcı niteliktedir. Doğada korku davranışının sonucunda hayatta kalmak şekillenir.
Evcilleşme sürecinin en üst noktasında yer alan köpekler, insanla olan etkileşimleri sonucunda hayatlarını konforsuz hale getiren korkular (fobiler) edinebilmektedirler. Sahip için de köpek için de stresli ve acı dolu bu korku davranışlarının sebeplerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Doğum sonrası manipülasyon eksiklikleri
- Üretici hataları
- Stresli gebelik süreci
- Kritik sosyalizasyon döneminde yaşanan aksaklıklar
- Travma sonrası stres bozuklukları
- Bilinçsiz sahip yetiştirme hataları
Köpeklerde korkunun nasıl şekillendiğini tespit ederken yalnızca köpeği değil, yaşadığı ortamı, varsa geçirdiği travmaları ve sahibinin davranışın şekillenmesindeki etkisini de incelemek gerekir. Çoğunlukla korku davranışı; sahip ve köpek için birlikte yaşamayı zor hale getirdiğinde veya korkuya sebep olan etkenlerin ortadan kaldırılmasından sonra bile devamlılık gösteriyorsa davranış problemi olarak nitelendirilir. Korku içeren davranışların köpeklerde kalıtsal olduğu savını doğrulayacak birtakım istatistikler vardır.
Buna bağlı olarak korkuya dayalı davranış problemi gösteren köpeklerin üretim dışında bırakılması, gelecekte bu davranış problemini gösterecek yeni bireylerin oluşmasına engel olacaktır. Üretime alınacak olan köpeklerin doğru seçilmesi bu nedenle çok önemlidir. Ayrıca bazı köpek ırklarının korkuya bağlı oluşan davranış problemlerine daha yatkın oldukları da ispatlıdır. Korku davranış problemi olan bir anne köpeğin yetiştirdiği yavrularının da annelerinden edinsel olarak korku davranışını şekillendirme olasılığı oldukça yüksektir.
Köpeklerde korku davranışının şekillenmesi sonrasında sahibin bilgisizce yatıştırma kaynaklı manipülasyonları korkunun pekişmesine sebep olabilmektedir. Örneğin; sokakta gezinti esnasında köpeğin karşılaştığı çöp kovasından duyduğu korku, sahibin sakinleştirmek amaçlı okşama ve seslenmeleriyle pekişebilir. Eğer korkulacak bir şey yoksa bunu köpeğe anlatmak olguya duyarsız kalmakla mümkündür. Köpeklerde korku davranışının problem olacak kadar ilerlemiş olduğu durumlarda korkunun sebebinin tespit edilmesi, neden köken aldığının saptanması, duyarsızlaştırma çalışmaları ve bazen de psikosomatik ilaçların kullanılması gerekmektedir.
Köpeğin yaşadığı çevreyle olan etkileşimi de korkuya bağlı davranış problemlerinin şekillenmesinde önemli rol oynar. Dolayısıyla çevre faktörlerinin düzenlenmesi, korkuyu tetikleyecek unsurların bulunduğu ortamdan sakınma bu davranış bozukluğunun önüne geçmede oldukça etkili olacaktır.
Köpeklerde korkuya bağlı fizyolojik belirtiler de şekillenir:
- Vücutta titreme
- Vücut ısısında yükselme
- Gözbebeklerinde büyüme
- Kalp atışlarının hızlanması
- Sık soluk alıp verme
- Salyanın artışı
Bu belirtiler korkuya bağlı vücudun verdiği tepkilerdir. Kabaca ele alındığında köpeklerde korku davranışlarının kontrol altına alınması çevrenin kontrol edilmesi, köpeğin davranışlarının düzenlenmesi ve sahibin korku davranışı gösteren köpeğe tepkilerinin doğru şekillendirilmesi, olgunun analizinin doğru yapılması, eğer gerekliyse medikal tedavinin planlanmasıyla mümkün olacaktır.
Yorumlar
0 yorumlar